Weer voor de rechter inzake de Deventer Moordzaak!

Leestijd: 6 minuten

NRC wist meer

Gisteren werd ik door een journalist van NRC gebeld. Wat ik ervan vond dat ik op 23 september voor de rechter moest verschijnen inzake smaad en laster jegens Michaël de Jong inzake de Deventer Moordzaak. Ik was verrast, want ik had daar geen bericht van gekregen. Maar de journalist wist het zeker. Hij had zelfs inzage in het strafdossier gehad, zoals hij in zijn artikel schreef.  

Nu weet ik wel waarover het gaat, want ik ben in januari jl. uitgebreid door de politie gehoord hierover in het verlengde van een brief die ik naar Het OM, de Hoge Raad en Kamerleden had gestuurd. Het ging om ernstige misstanden bij het OM tijdens het onderzoek bij de Deventer Moordzaak. Die boven tafel zijn gehaald door Fred Teeven,

Ik zal in het kort beschrijven wat er aan de hand is met links naar de onderliggende stukken en artikelen.

Eerste vier weken na de moord

Het onderzoeksteam van de politie heeft de eerste vier weken na de moord haar aandacht vooral gericht op Michaël de Jong (alias “de klusjesman”). Op 12 oktober 1999 is hij urenlang verhoord, waarbij de verhoorders ook aangaven dat zij twijfels hadden over zijn alibi. Er waren nog belangrijke onderzoekslijnen, die opgevolgd zouden moeten worden, o.a. over het alibi en de aankoop in een messenwinkel in Arnhem door De Jong kort na de moord.

Half oktober 1999 kwam Louwes in het vizier van het rechercheteam omdat er een aantal punten waren, die zeker diepgaand onderzocht dienden te worden.

En toen gebeurde er rond 25 oktober 1999 iets bijzonders. Het onderzoek naar De Jong werd abrupt gestopt en hij kreeg kort erna te horen dat hij “off the hook”  was.

Een maand later vond de geurproef plaats waarbij Louwes met een mes werd verbonden, die op 1,5 km afstand in een berging was gevonden. Dat is in 2000 de basis geweest van de veroordeling van Louwes, zonder dat er bewijs was dat het mes het moordwapen was. Medio 2003 vernietigde de Hoge Raad dit vonnis, omdat het mes toen wel aandachtig werd onderzocht en er bleken geen sporen op te zitten van Louwes noch van de vermoorde vrouw. (Eind 2007 werd het bewuste hondenbegeleiders team trouwens veroordeeld wegens fraude bij geurproeven. Degene die de geurbuisjes had neergelegd had de hondenbegeleider verteld welke buisjes van de verdachte was. Uit ander onderzoek blijk dat dit team al zeker sinds 1994 met vervalsingen van de geurproeven bezig was geweest).

Dus ondanks dat men nog geen hard bewijs had tegen Louwes werd het onderzoek naar De Jong gestaakt en ook in 2003 niet hervat, nadat het vonnis tegen Louwes vernietigd was.

Wat wist de politie toen?

Als je het dossier goed kent, is het onbegrijpelijk om vast te stellen dat het onderzoeksteam eind oktober 1999 het onderzoek naar De Jong volledig staakte. Er waren nog zoveel cruciale onderzoekslijnen, die open stonden plus dat men ook nog geen hard bewijs tegen Louwes had.

Ik noem er drie:

Alibi De Jong

Zowel De Jong als zijn vriendin hadden 5 dagen na de moord verklaard dat ze op de avond van de moord thuis waren. De vriendin verklaarde dat hij om 16:30, toen zij thuis kwam, thuis stond te koken. Niet voor niets zei de politie tijdens het uitgebreide verhoor op 12 oktober 1999 tegen de Jong dat er twijfels waren over het alibi. In november 1999 kwamen de telefoongegevens van De Jong binnen en toen bleek hij nog om 19:30 uur naar huis te hebben gebeld, dus zijn vriendin had onwaarheid gesproken over zijn alibi.

Aankoop Messenwinkel

De Jong verklaarde op 28 september 1999 bij zijn verhoor door de politie dat hij op 25 september 1999 (toen de weduwe vermoord was aangetroffen) naar Arnhem was geweest. Dit staat er in het procesverbaal:

De politie heeft dat niet verder onderzocht. Maar in 2001 bleek bij onderzoek door particulieren dat de desbetreffende winkel verklaarde die dag geen magneetstrip verkocht te hebben. Ze hadden wel een bon met 10% korting van een Global Mes (En De Jong kreeg die korting).

In juli 2006 verklaarden De Jong en zijn vriendin alsnog, dat er inderdaad door hem een mes was gekocht. Iets wat hij in 1999 3 dagen na dato blijkbaar niet wist.

Bijzonder kenmerken van het moordwapen

Op de blouse van de vermoorde weduwe was een afdruk in bloed van het steekwapen te zien. Het is duidelijk een mes met een kromme punt. Dit is de foto van die afdruk in bloed op de blouse en een Global-mes, dat uit onderzoek het meest waarschijnlijke moordwapen is geweest (een grotere versie dan het gekochte mes op 25-9-1999).

 

Cruciaal is daarbij dat de recherche op 8 oktober 1999 een ex-vriendin van De Jong had verhoord. Die vertelde dat De Jong altijd een mes bij zich droeg met een scherpe punt:

Via deze getuige weet de politie dus half oktober 1999 dat De Jong altijd een mes op zak had, dat qua vorm leek op de mes-afdruk in bloed op de blouse.

Waarom is het onderzoek gestopt?

Maar binnen twee weken hierna werd al het onderzoek naar De Jong gestopt! Zonder dat er een hard bewijs was tegen de verdachte Louwes, die op dat moment onderzocht werd.

Waarom was dat gebeurd?

Dat was een vraag die me lang bezig hield. En begin 2019 heb ik Fred Teeven, die toen geen staatssecretaris meer was, gevraagd of hij daar achter kon komen. Hij was toen deels buschauffeur en dit was een betaalde opdracht voor hem.

Begin april kwam Fred mondeling verslag doen. Hij was zichtbaar geschokt. Dit was de info, die hij me toen gaf:

“De Jong was informant geweest van de politie en ze zaten ermee in hun maag dat hij betrokken was bij dit moordonderzoek. Ze hebben hem volledig verwijderd uit het bestand van politie-informanten en ze hebben bepaalde documenten aangepast/verwijderd.”

Fred Teeven zou de volgende dag naar Procureur Generaal van Aben gaan (die hij nog kende toen hij ook bij het OM werkte) om dit hem te vertellen…

Uit de urendeclaratie van Teeven blijkt dat hij daar toen drie uur aan besteed heeft.

Aben

Kort erna heeft Procureur Generaal Aben een cold case team geformeerd, die drie jaar later met een rapport kwam, waaruit blijkt dat de twee bewijsmiddelen waarop de veroordeling uit 2004 tegen Louwes was gebaseerd, veel minder stevig waren dan het Hof van den Bosch dacht. Ook heel belangrijk was dat dit team bevestigde wat mijn onderzoek in 2006 had aangetoond. De dader had de weduwe in de gang gewurgd. Haar aan de benen versleept tot onder het schilderij van haar man en daar had de dader haar 5 tot 7 keer in het hard gestoken met een mes. Ze was op dat moment al overleden. Een gruwelijke gang van zaken, waarvan ervaren rechercheurs zeggen dat hierover nogal wat over de dader te zeggen is.

Mr. Knoops heeft op basis hiervan een herzieningsverzoek ingediend bij de Hoge Raad. Maar Mr. Aben adviseerde de rechters om dit verzoek af te wijzen, wat ook gebeurd is. Case closed, zoals gezegd werd.

En dus ook geen onderzoek naar wat er nu gebeurd is eind oktober 1999 met het staken van het onderzoek naar De Jong.

Helemaal pikant daarbij is dat in 2007 teamleider B. door de rijksrecherche werd ondervraagd over die periode en hij aangaf dat hij toen drie weken met vakantie was. Dit staat in het verhoor.

Teamleider B. wist dus niet waarom het onderzoek naar De Jong gestaakt was.

Er is echter een probleem voor Teamleider B. Uit het Tactisch Journaal blijk dat teamleider B. tussen half en eind oktober 13 keer in het Tactisch Journaals staat vermeld met een bepaalde actie. Hij was hooguit een week op vakantie geweest en was aanwezig geweest toen het onderzoek naar De Jong werd gestaakt.

Klacht naar het OM

In juni 2024 heb ik over deze gang van zaken bij het OM/onderzoeksteam in oktober 1999 inzake De Jong een klacht ingediend bij Mr. Otte, de hoogste man van het OM. Daarna heb ik nog een aanvullende brief gestuurd en een half jaar later nog een reminder. Het is namelijk zo dat het OM de plek is waar je een dergelijke klacht moet indienen. Ik heb nooit antwoord gekregen op deze klacht.

Daarnaast heb ik over deze gang van zaken brieven geschreven naar de Hoge Raad, Raad voor de Rechtspraak, Minister van Justitie en Vaste Kamercommissie Justitie. Maar daar is verder niet mee gebeurd.

In juni 2024 heb ik, mede ook als reactie op de film De Veroordeling, twee uitgebreide interviews gegeven aan Flavio Pasquino. De ene over Louwes en de ander ging over het besluit van OM/politie om De Jong verder niet te onderzoeken en welk informatie bij dat onderzoek van de politie wel relevant zou geweest zijn (en dat betrof niet alleen de genoemde drie punten). Hier kunt u die twee video’s terugzien.

Vervolging

In januari 2025 werd ik verhoord door de politie inzake een aangifte van smaad en laster ingediend door De Jong tegen mij. De ondervrager had de beschikking over de brief aan het OM, waar ik dus nooit antwoord op had gekregen.

En nu hoor ik dus, via het NRC dat ik op 23 september voor de rechter dien te verschijnen.

Want ja, waarom zou het OM antwoord dienen te geven op een ernstige klacht over de gang van zaken bij een moordonderzoek?

Ter afsluiting het begin van de brief die ik op 24 juni 1999 aan Prof. Otte had gestuurd:

“Edelhoogachtbare Heer,

Terecht dat u als motto op uw website heeft staan: “Rechtvaardigheid is een Kernwaarde van onze Rechtsstaat”. En juist daarom stuur ik u in vertrouwen deze brief. Die ik ook naar andere belangrijke justitiële instanties stuur, zoals u aan het eind van deze brief zult zien.

Want als politie en het OM ernstig tegen hun opdracht zondigen en niet worden gecorrigeerd, dan loopt onze rechtsstaat gevaar.

En dat is helaas het geval en daarom wil ik u informeren over dergelijke misstanden.”

En vervolgens kwamen de details en meer over datgene wat ik hierboven heb beschreven.

Ik ben inderdaad heel benieuwd wat de rechter zal oordelen over deze gang van zaken.