Luchtverontreiniging, met name door de veehouderij, zou voor 400 tot 800 extra covid-doden hebben geleid, wordt op basis van het nieuwe RIVM rapport gesteld. Maar als je de cijfers goed bekijkt dan was het toch vooral het carnaval in plaats van de koeien.
Lees volledig artikel: Waren het de koeien of was het carnaval?
Waren het de koeien of was het carnaval?
Beter inzicht
Deze week zijn er van het RIVM een serie rapporten verschenen rondom het thema in welke mate luchtverontreiniging de ernst van Covid-19 heeft vergroot. Er was één overkoepelend rapport en er waren drie deelrapporten, als basis voor dat overkoepelende rapport.
De rapporten bevatten veel interessante grafieken en tabellen. En het geeft in ieder geval een beter inzicht in het uitgevoerde onderzoek dan de rapporten die Susan van den Hof en een groep van auteurs om haar heen met regelmaat naar buiten hebben gebracht. Die leken er alleen maar op gericht om het effect van maatregelen zo sterk mogelijk neer te zetten, de bescherming van het vaccin als kolossaal en de risico’s van het vaccineren op nihil. Daarbij werd het ook nog onmogelijk gemaakt om goed na te lopen wat ze met de data hadden gedaan.
De namen die nu bij deze serie rapporten staan, zijn van andere auteurs dan die van de rapporten van Susan van den Hof. Deels betreft het andere RIVM-deskundigen en zijn het ook andere wetenschappelijke deskundigen die erbij betrokken zijn (uit Wageningen, Utrecht en van de GGD).
Deze rapporten hadden gelukkig niet primair als doel de eerdere positie zo hard mogelijk te onderbouwen en dan zijn er blijkbaar wat meer vrijheidsgraden om echte wetenschap te bedrijven.
Hopelijk is het nu ook wel mogelijk om over deze rapporten wat betreft luchtkwaliteit wel in debat te gaan, want er zijn wel een aantal duidelijke minpunten waar dat hard bij nodig is. Want ook deze auteurs van het rapport lijken niet goed te beseffen dat de besmetting vooral via aerosolen verliep en niet via grotere druppels. En doen blijkbaar niet aan carnaval.
Opzet en conclusies
In het rapport staat waarom het is uitgevoerd en waarom er vanuit diverse ministeries veel geld beschikbaar is gesteld. Zo staat het geformuleerd:
De aanleiding was dat er in het begin van de corona-epidemie in Nederland meer besmettingen, ziekenhuisopnames en sterfte waren in gebieden met een relatief slechtere luchtkwaliteit.
De eindconclusies van het uitgevoerde onderzoek zijn:
Mensen die aan hoge concentraties luchtverontreiniging blootstonden, blijken een grotere kans te hebben om besmet te raken. Ook was hierdoor de kans groter dat mensen door corona in het ziekenhuis moesten worden opgenomen omdat ze erg ziek werden. Ten slotte was de kans dat ze aan corona stierven groter. Deze effecten zijn te zien kort (een tot twee weken) na een periode van meer luchtverontreiniging. Dat is ook zo wanneer mensen jaren wonen op een plek met meer luchtverontreiniging.
Men had ook een berekening gemaakt en die zagen we in het nieuws terug. Door de slechte luchtkwaliteit zouden er 400 tot 800 meer mensen overleden zijn aan Covid-19 dan als de luchtkwaliteit zo was als gemiddeld in heel Nederland. Het wordt ook vooral met veehouderij in verband gebracht.
Maar als je de rapporten dieper induikt dan valt er nog wel wat aan te merken op de conclusies die er getrokken worden. (Omdat de rapporten wel veel grafieken en data geven is dat voor een niet-betrokkene eenvoudiger te herleiden dan bij de rapporten over Vaccinatie-effectiviteit en oversterfte).
In de komende tijd zal ik wat dieper op de rapporten ingaan, maar ik richt me nu op één van de deelrapporten. Omdat bij dit deelrapport impliciet de kennis, die lezers van deze site al sinds 2020 hebben, wordt genegeerd. Plus dat er conclusies worden getrokken die wel heel kort door de bocht zijn.
Korte termijn effect van luchtvervuiling
Een van de drie deelrapporten houdt zich namelijk bezig met het korte termijn effect van luchtvervuiling op ziekenhuisopnames en sterfte.
Kort gezegd heeft men het verloop van de Corona-ziekenhuisopnames genomen per gemeente en de sterfte en dat gerelateerd aan de luchtkwaliteit in de 1 of 2 weken er kort voor. Het betreft de periode februari 2020 tot en met december 2020, voordat de vaccinaties begonnen.
Men heeft op basis van de ziekenhuisopnames/sterfte tussen februari 2020 en december 2020 vastgesteld dat de luchtkwaliteit in de twee weken ervoor een forse impact gehad zou hebben.
Maar als je die kaarten uit het rapport bekijkt en je vergelijkt het met de informatie van maurice.nl uit het voorjaar van 2020 dan kan je zien hoe ook in dit rapport voorbijgegaan wordt aan het grote effect van aerosolen bij de verspreiding van Covid-19!
Carnaval en kerkgang
Het RIVM-rapport staat vol met informatieve kaarten en tabellen van de cijfers per gemeente in de 11 maanden van de onderzoeksperiode (vanaf pagina 18). Dit is bijvoorbeeld de verspreiding van fijnstof (stofdeeltjes kleiner dan 2.5 micron) per gemeente in de maanden februari tot en met april 2020.
Vergelijkbare kaarten zijn er ook voor stikstof, ozon en fijnstof kleiner dan 10 micron.
En dit is de kaart van de ziekenhuisopnames per gemeente (absolute cijfers en niet relatief t.o.v. het aantal inwoners).
Opvallend
Zeker als je met de omvang van de gemeenten rekening houdt, dan zijn de cijfers in Brabant en Limburg in maart opvallend. De extra concentratie aan fijnstof zien we echter pas duidelijk in april. Toen was het hoogtepunt van de ziekenhuisopnames al geweest. Dus daar kan het niet door komen.
Dat die eerste grote uitbraken in Brabant en Limburg niets met de luchtvervuiling te maken hebben, werd ook al door ons 12 april 2020 in dit artikel op deze site vastgesteld.
Daarbij hadden we deze kaart gemaakt op basis van de analyse per gemeente op 10 april:
Superspreadevents
Door per gemeente het verloop te volgen vanaf begin maart was het evident dat er sprake was van superspreadevents tijdens carnaval eind februari. Waarna de vele geïnfecteerden in de gemeenten ook vervolgens anderen hebben besmet.
En er was een tweede interessante impuls, waardoor er uitbraken waren in de biblebelt. Op donderdag 11 maart was de biddag voor het gewas, waardoor er volle kerken waren in de biblebelt en dat leverde relatief hoge cijfers op in de diagonaal vanaf Tholen tot Staphorst (kijk ook naar Urk).
Ook is het interessant om ons artikel van half april 2020 terug te lezen over de grote uitbraak in Kessel, waardoor de gemeente Horst aan de Maas de gemeente werd met relatief gezien de meeste ziekenhuisopnames. Op 5 maart 2020 vond daar een benefietavond plaats waar 500 van de 4000 inwoners aanwezig waren.
Een superspreadevent pur sang en een maand later lagen 40 inwoners van die gemeente in het ziekenhuis door Covid-19. Deze grafiek had ik gemaakt voor die ontwikkelingen toen. Goed is via die blauwe lijn te zien hoe deze gemeente fors boven Limburg en nog veel forser boven Nederland scoorde.
Deze superspreadevents waren al een hard bewijs van het virus dat zich door de lucht verspreidde en veel van de aanwezigen besmette. Dat bleek niet alleen uit mijn onderzoek, maar dat was ook het geval op andere plekken in de wereld. In april kwam er ook een uitgebreid onderzoek uit het Duitse Gangelt, slechts 50 kilometer van Kessel verwijderd, dat iets dergelijks had meegemaakt na een carnavals bijeenkomst op 15 februari.
Maar nee, WHO, RIVM, OMT vonden dat het virus zich via grote druppels verspreidde, en niet via hele kleine druppels die heel lang in de lucht kunnen blijven hangen als er sprake is van een lage absolute luchtvochtigheid. Zoals dat heel vaak gebeurt tussen oktober en maart en weinig tussen april en september. En negeerde wat zich aan het afspelen was en bleef lang vasthouden aan de grote druppel-theorie.
Samenhang
Het overgrote deel van de 12.000 ziekenhuisopnames in de eerste helft van 2020 vonden plaats voor 10 april 2020. Er was een grote samenhang met superspreadevents (carnaval- en kerkelijke bijeenkomsten), die voor 15 maart plaats vonden (verslechtering van de luchtkwaliteit in besloten ruimtes met weinig frisse lucht). Maar het had heel weinig te maken met fijnstof of stikstof in de lucht. En dat die uitbraken in een deel van de gevallen in gebieden plaats vonden met veel veeteelt in de buurt, hing ook samen met het feit dat in die gebieden ook veel carnaval werd gevierd.
Het 23% hogere risico op ziekenhuisopname door slechte luchtkwaliteit in de twee weken ervoor is voor een niet gering deel een schijncorrelatie, zoals ik hierboven heb uitgelegd. (Carnaval en kerkdiensten vinden meer plaats in de buurt van plekken waar intensieve veeteelt plaats vindt).
De relatie die in de nieuwsberichten met veehouderij werd gelegd kan niet op deze cijfers worden gebaseerd, maar er zijn nog meer tegenargumenten.
Nog meer argumenten
Ook op andere plekken in het rapport zie je bevindingen, die namelijk laten zien dat de relatie met luchtvervuiling rondom veehouderij geen belangrijke rol heeft gespeeld bij de Covid-infecties in Nederland. Ik laat ze kort de revue passeren, zoals ze in het rapport zelf staan:
- de sterkste relatie tussen luchtkwaliteit en ziekenhuisopnames werd – ook in Brabant en Limburg – gevonden in de urbane gebieden en niet in de rurale.
- de invloed van sociaal-economische status, omvang huishoudens, leeftijd van de inwoners, worden gememoreerd als zouden ze wel eens een groter effect kunnen hebben, maar zijn niet in het onderzoek betrokken
- men memoreert zelf dat componenten als leefstijl, rookgedrag en comorbiditeiten zijn niet in het onderzoek meegenomen,
En er zijn nog andere punten, die uit de rapporten kunnen worden gehaald, waarbij je denkt dat men weinig besefte/wilde beseffen hoe de infecties met Covid-19 plaats vonden en het virus zich verspreidde.
Daar kom ik in de komende tijd op terug.
U heeft zojuist gelezen: Waren het de koeien of was het carnaval?
Volg Maurice de Hond op X | Facebook | LinkedIn | YouTube
Blijf onbeperkt toegang houden tot alles wat Maurice.nl te bieden heeft. Klik hier om lid, abonnee, vriend en bondgenoot te worden.
