De Eurobarometer schetst in Nederland en enkele andere landen, structureel een veel te positief beeld van de steun voor de EU, door scheve steekproeven met een sterke oververtegenwoordiging van hoogopgeleide en linkse respondenten. Daardoor wordt het aandeel bewoners met een negatieve houding tov de EU sterk onderschat. En dat is al jarenlang het geval.
Lees volledig artikel: Hoe de Eurobarometer systematisch een te positieve mening over de EU laat zien
Persbericht
Amsterdam, [3 augustus 2025] – Een vandaag verschenen rapport van drs. Maurice de Hond en drs. Anton Theunissen wijst uit dat het officiële opinieonderzoek van de Europese Unie, de Eurobarometer, structureel een onjuist beeld geeft van de steun onder de bevolking voor de EU. In ieder geval in landen als Nederland, Zweden en Finland blijkt het onderzoek al jaren gebaseerd op scheefgetrokken steekproeven, met een forse oververtegenwoordiging van hoogopgeleiden en mensen die zich politiek links positioneren – groepen die gemiddeld positiever staan tegenover de EU.
In Nederland bijvoorbeeld rapporteert de meest recente Eurobarometer dat 14% van de bevolking negatief is over de EU. Onafhankelijk onderzoek van Peil.nl met identieke vragen en een juiste steekproef laat echter zien dat dit percentage in werkelijkheid op 34% ligt.
Die verschillen hangen samen met het opleidingsniveau van de ondervraagden. Het aandeel respondenten met een hbo- of universitaire opleiding ligt in de Eurobarometer (54%) in Nederland ver boven het landelijke cijfers van het CBS (37%). Ook blijkt de steekproef van de Eurobarometer politiek gezien veel linkser te zijn dan de Nederlandse bevolking, zoals uit landelijk onderzoek bleek.
De oorzaak ligt volgens de onderzoekers in een stevige non-response bias: EU-kritische burgers blijken veel minder bereid om deel te nemen aan het lange face-to-face interview (gemiddeld 45 minuten). Daardoor ontstaat een systematische vertekening in de onderzoeksresultaten. Deze scheefheid is niet nieuw: ook in eerdere edities van de Eurobarometer in Nederland zijn vergelijkbare patronen te zien, teruggaand tot zeker 2016.
“De fouten van dit onderzoek liggen er duimendik bovenop als je ziet hoezeer de steekproef op cruciale kenmerken in relatie tot de houding t.o.v. de EU, verschilt van de bevolking in Nederlnad. Dit sterk vertekende beeld had door de betrokkenen (onderzoekers en opdrachtgevers) al lang onderkend en gecorrigeerd dienen te zijn. Het geeft een duidelijk vertekend beeld van wat de bevolking daadwerkelijk denkt.” aldus Maurice de Hond.
Theunissen: “Het geeft aan hoe moeilijk het is om werkelijk onafhankelijk onderzoek uit te voeren, een probleem dat we in meer domeinen tegenkomen. Alleen belanghebbende partijen investeren in onderzoek. De noodzakelijke onafhankelijke toezichthouders of waakhonden geven bij systemische problemen niet thuis.”
De onderzoekers benadrukken dat het probleem niet ligt bij één incident, maar bij de opzet van het onderzoek zelf. Ondanks duidelijke signalen is die opzet sinds jaar en dag grotendeels ongewijzigd gebleven.
Zij pleiten voor een fundamentele herziening van de methodologie en voor onafhankelijk onderzoek naar de representativiteit van de Eurobarometer in alle EU-lidstaten. Alleen zo kan het vertrouwen in de meetbaarheid van die publieke opinie worden hersteld.
Dit is het complete rapport (dat u ook desgewenst kunt downloaden):
