Gisteren vertelde klinisch epidemioloog Olaf Dekkers in Nieuwsuur dat het zwartste scenario met betrekking tot de Britse variant Goddank niet is uitgekomen. Maar het echte verhaal erachter kwam niet ter sprake. Daarom trok ik de stoute schoenen aan en stuurde de professor dit mailbericht:
Lees volledig artikel: Mijn Nieuwsuur mail aan Prof. Dekkers
Mijn Nieuwsuur mail aan Prof. Dekkers
Beste Prof. Dekkers, beste Olaf,
Ik zag je gisteravond bij Nieuwsuur spreken over de ontwikkeling van de Britse mutant in Nederland. Het is fijn dat er enige relativering wordt gegeven in de media aan de opkomst van de Britse mutant.
Missende informatie voor de uitzending van Nieuwsuur
Maar wat de redactie van Nieuwsuur en blijkbaar ook jij niet beseffen, is hoezeer de cijfers van het RIVM louter een model betreffen en de feitelijke vaststelling van de Kiemsurveillance in Nederland gewoon geen steekproef is, maar een soort wishfull thinking vanuit het model.
Dit is het spreadsheet met de data van de opgave van het RIVM over de Britse variant. Wij hebben die de afgelopen weken vanuit de GISAID site gehaald. Als je die data bekijkt dan is direct te zien dat het geen steekproef betreft. En dus alle waardes van de ontwikkeling in Nederland tot dusverre schattingen zijn (gerelateerd aan het model dat ze hadden). Een perfecte cirkelredenering. Maar wel op een dusdanige manier gemaskeeerd door het RIVM, dat men wel moest denken dat dit de werkelijkheid was.
Via een klokkenluider had ik dat vernomen en ik heb daar zondag dit blog over geschreven.
Interview AD
Vervolgens was er donderdagochtend een interview in het AD met Chantal Reusken van het RIVM, die de Kiemsurveillance leidt, en die bevestigde het beeld dat ik al schetste in mijn blog van zondag. Ik heb toen ook nog dit blog geschreven.
De Kiemsurveiilance in de laatste week van januari gaf een lager percentage aan dan de week ervoor. Bijzonder, niet waar? De Volkskrant had er vandaag deze grafiek van geplaatst. De verspreiding van de Britse variant in Nederland zou dalen. (En op de website van GISAID staat nu zelfs dat de laatste vier weken het percentage in Nederland 14% zou zijn).

Maar ook deze grafiek is eigenlijk onzin, want geen van de zeven waarnemingen zijn goede steekproeven, zoals je uit de GISAID data al direct kunt afleiden.
Ook voor de reproductiefactor

Reproductiefactoren
Ook de reproductiefactoren die het RIVM bepaald heeft (en die jou tijdens de uitzending getoond werden) komen direct uit het model voort en op geen enkele manier uit betrouwbare data.
Dat moet ik nuanceren. De totale reproductiefactor is wel op echte data bepaald, namelijk het aantal positieve testen (vanuit de eerste ziektedag).
Maar zelfs dat cijfer is twijfelachtig, omdat men op 12 juni de ziekenhuisopnames als basis heeft losgelaten. En dat dus het meer of minder testen invloed heeft op het verloop van de reproductiefactor.
Maar laten we zeggen dat die reproductiefactor op 29 januari echt 0,96 was.
Dan is die reproductiefactorberekening een doorrekening met als input:
- Hoeveel procent van de besmettingen is met de Britse variant.
- Hoeveel besmettelijker is de Britse variant..
Als je die twee cijfers invult, dan krijg je dus die reproductiefactoren. Maar niet omdat die in de praktijk zijn vastgesteld.
Want als bij voorbeeld de Britse variant 20% van dee besmettingen uitmaakt bij 0.96 reproductiefactor, heeft dat voor de twee gepresenteerde reproductiefactoren een heel ander gevolg dan als dat al 80% is. (Want in het eerste geval moet dan de oude variant dicht bij de 0,96 liggen en in het tweede geval die van de Britse variant).
Besef daarbij wel dat het RIVM enkele weken geleden al aangaf dat rond 1 februari twee derde van de besmettingen Brits zouden zijn. Maar dat de grafiek van De Volkskrant aangeeft dat het 24% was (en zoals ik al aangaf, ook dat cijfer is niet op een echte steekproef gebaseerd).
Ook de hogere of lagere besmettelijkheid van de Britse variant geeft vervolgens gevolgen voor de berekening.
Stel dat die op 50% wordt gesteld, dan krijg je andere reproductiefactoren dan als die 30% is. Want in het eerste geval moet het verschil tussen de reproductiefactoren een stuk groter zijn dan in het tweede geval.
Interessant is dat in Engeland de laatste weken de hogere besmettingswaarde van de Britse variant wordt berekend rond de 18%. (En in Engeland sequencen ze veel meer dan in NL).
Kijk maar naar deze grafiek:

In Ierland lijkt ongeveer hetzelfde gebeurd te zijn. Er zijn deskundigen die zeggen dat de mate van verspreiding van de verschillende mutanten ook een relatie heeft met de omstandigheden waarin de nieuwe variant opkomt. Een soort principe van “the right mutant on the right place”. Zowel in Engeland als in Ierland was de grote spurt precies tijdens de feestdagen. Maar wellicht is het verschil dat je ziet sinds week 1 een realistischer schatting van de extra besmettelijkheid (rond de 18%, een cijfer die ons Green Team ook al had berekend).
Besmettingen in Nederland
Ten slotte de ontwikkeling van de besmettingen in Nederland. Je wees bij het bekijken van de getoonde grafiek naar die kennelijke groei van de laatste dagen.
Het probleem is dat er nu beduidend meer getest wordt, maar aan de andere kant het percentage positief duidelijk daalt. Dat is mooi te zien uit dit overzicht.
Ik pak de cijfers van de GGD (dus de dag van testen) en neem vorige week maandag tot en met woensdag en deze week die drie dagen:
- vorige week 87.000 getest, deze week 113.000
- vorige week 10.400 positief, deze week 10.500 positief
- vorige week 11,6% positief, deze week 9,4% positief
Vorige week was het maandag nog wel slecht weer (zondag was alles dicht). Deze week was maandagochtend Code Rood met ijzel.
Wat betekent dit nu? Stabilisatie, daling of stijging??
De grafiek die jou getoond werd tijdens de uitzending was die van de meldingen van het RIVM per dag. Maar die cijfers zijn voor meer dan 50% die van drie dagen geleden of meer.
Dus reageren op basis van de RIVM dagcijfers alleen zegt ook weinig. (Je zult merken dat de RIVM-meldingen op zondag tot en met dinsdag een stuk lager zijn dan van woensdag tot en met zaterdag, en dat komt door het dagpatroon bij de GGD-teststraten, die 85% van de totalen van het RIVM uitmaakt).
Wij houden de kerncijfers bij en dit is onze grafiek van dit moment. Bij de gele lijn (positieve testen op basis van de ziektedag, vanuit het RIVM bestand) hebben we gecompenseerd voor de veel rustiger dagen bij Kerst, Oud en Nieuw, de lagere opkomst door het GGD datalek (zeker 2300 besmettingen niet vastgesteld) en ook de testloze zondag de 7e. De blauwe lijn is de opgave van NICE van de ziekenhuisopnames

Kortom. Het is allemaal wel wat genuanceerder dan uit de eerste cijfers blijkt.
Sjoemelen door het RIVM
Maar bij dit alles helpt het niet dat het RIVM zit te sjoemelen met Kiemsurveillance en de voorspelling rondom de ontwikkeling van de Britse variant.
Want dat was o.a. verantwoordelijk voor de sfeer vanaf eind januari tot en met half februari dat er met grote zekerheid een grote derde golf aankomt.
Uit het interview dat Prof. Kluytmans had met Sven Kockelmann afgelopen woensdag bij 1-op-1 stelde ik vast dat hij ook niet besefte wat er achter de schermen bij de Kiemsurveillance en de doorberekeningen van het Britse model echt gebeurde.
Voor het besluitvormingsproces bij zo een grote crisis waar we in zitten, een echte doodzonde. Want dan kom je nooit tot goede en afgewogen beslissingen door de overheid. Plus dat deskundigen, zoals jij, die in de media commentaar geven, in feite ook zijn misleid en daarmee hun eigen prestige in de waagschaal zetten.
Zo heeft Prof. Kuipers vanaf half januari dat model van het RIVM gebruikt bij zijn presentaties naar de pers en bij zijn optreden bij OP1 en daarmee iedereen de stuipen op het lijf gejaagd. Vandaag lijkt hij ook lont te ruiken, want in De Telegraaf staat het volgende:

Niet in de media
Ik denk dat als de rookwolken in de toekomst zijn opgetrokken en de politiek, media en bevolking echt beseffen hoe ze op basis van zwakke modellen, verkeerde aannames en sjoemelen met steekproeven, een rad voor de ogen is gedraaid (met grote nevenschade) er vele reputaties van de nieuwe categorie Bekende Nederlanders forse schade zullen oplopen.
Daarom vind ik het zo jammer dat ik achter de schermen vanuit de universitaire wereld wel kritische geluiden hoor over deze gang van zaken, maar dat dit niet in de media wordt verkondigd. Hopelijk heb ik jou en je collega’s met deze informatie relevante kennis geboden om – als men in de toekomst in de media komt – beter te begrijpen wat de data echt waar is.
Want begrijp alsjeblieft één ding goed. En dat is dat ik juist alleen maar wil helpen.
Hartelijke groet
Maurice de Hond
U heeft zojuist gelezen: Mijn Nieuwsuur mail aan Prof. Dekkers.
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
P.S. Gelukkig wordt deze site gesteund door de bezoekers met kleine donaties. Zij klikken dan hier.