Wilt u ons werk financieel ondersteunen? Doe een kleine donatie en klik hier

De laatste updates in uw mail!

U hoeft niets te missen. leder weekend krijgt u de hoogtepunten van Maurice van afgelopen week in uw mail. Met opmerkelijke artikelen, meer achtergrond en toelichtingen.

Zo kan het wel goed gaan op scholen in tijden van Corona

Onthullend GGD-rapport over Maassluis, waar is de logica? - 9214
Samenvatting van het artikel

Zolang het RIVM/OMT het belang van goede ventilatie niet bovenaan de agenda zetten kunnen uitbraken op scholen haast niet uitblijven. Het volgende 5-stappenplan zal de kans op verspreiding via aerosolen op scholen minimaliseren.

Lees volledig artikel: Zo kan het wel goed gaan op scholen in tijden van Corona

Leestijd: 7 minuten

Zo kan het wel goed gaan op scholen in tijden van Corona

Laat ik vooropstellen, ik hoop intens dat de scholen in Nederland vanaf nu open kunnen en open kunnen blijven. Juist daarom heb ik 7 weken geleden opgeroepen dat er als de wiedeweerga in Nederland een Deltaplan Ventilatie ingevoerd zou moeten worden.

Je zou denken dat ik nu wel blij ben dat het onderwerp wel ineens hoog op de agenda gekomen is. Maar wat er nu gebeurt maakt de kans alleen maar groter dat het in de komende tijd misgaat in het onderwijs. Niet alleen door een niet gering aantal besmettingen van leerlingen en leraren,. Maar ook leraren die er de brui aan geven en ouders die de kinderen thuis gaan houden. Je hebt echt weinig fantasie nodig om te bedenken wat er op ons af zal komen als er nu niet goed wordt opgetreden.

Ventilatie, ventilatie, ventilatie

Al vanaf begin april vraag ik aandacht voor ventilatie als een belangrijke manier om de kans op besmettingen in openbare binnenruimtes aanzienlijk te verkleinen. Ik deed dat
– op basis van bestudering van het verspreidingspatroon van COVID-19 bij met name de grote uitbraken,
– de ervaringen met influenza,
– en een aantal wetenschappers die daar ook toen al aandacht om vroegen.

Besef dat die groep wetenschappers in april al een gesprek had met topmensen bij de WHO. Maar ook daarna bleven de WHO en RIVM de rol van aerosolen negeren. En hoewel er nu schoorvoetend wordt gesteld dat er een rol kan zijn, wordt die nog steeds sterk onderschat. Met alle gevolgen van dien.

Ik hoef al mijn punten die ik sinds maart opschrijf, niet te herhalen. Maar als je alleen denkt dat je het besmetten kunt voorkomen door 1,5 meter afstand te houden dan heb je, zoals mijn moeder altijd zei “poep in je ogen”. Dan zeg je als Van Dissel bij de hearing in de Tweede Kamer van afgelopen dinsdag, dat het dankzij 1,5 meter afstand is dat het aantal besmettingen sinds eind maart zo naar beneden is gegaan. En dat de toename nu komt, omdat dit nu weer minder het geval is.

Besloten ruimtes

Terwijl hij zich niet realiseert dat die daling met name gebeurd kan zijn, doordat bijeenkomsten met meerdere mensen in maart verboden zijn en dat nu de meeste besmettingen voorkomen op plekken waar mensen in besloten ruimtes bij elkaar zijn. (Besef dat het uitbraakje op de camping op Terschelling plaatsvond in een afgesloten semi-permanent huisje met 4 stapelbedden).

Die mate van ontkenning van Van Dissel wordt ook gesymboliseerd door de GGD in Rotterdam. Die in een persbericht probeerde de informatie te ontkrachten dat in een verzorgingshuis in Maassluis 17 bewoners en 18 verzorgers via het ventilatiesysteem waren besmet. Het is een wanhopige poging om nog steeds de rol van aerosolen te bagatelliseren.

Vorige week werd ventilatie in Nederland, eindelijk, een onderwerp. Niet alleen door de gebeurtenissen in de zorginstelling in Maassluis waar ventilatie onomstotelijk een cruciale rol speelde bij het besmetten van bewoners en personeel. Maar ook door een uitgebreid artikel in het AD over de slechte stand van zaken t.a.v. de luchtkwaliteit in scholen. Een artikel waarvoor ik op de achtergrond een initiërende rol heb gespeeld, nadat ik het concept van dit blog een week eerder aan de journaliste had voorgelegd. Diezelfde dag werd de VO-raad wakker. En vroeg aan de regering om het OMT om een advies te vragen inzake de ventilatieproblematiek op scholen.

Kern van het probleem

Maar als je dinsdag Van Dissel hoorde reageren op een vraag over ventilatie en je hebt wel kennis van zaken (wat zeker het geval is bij de specialisten op dat terrein waarmee ik contact heb), dan besef je waar de kern van het probleem ligt rondom dit onderwerp.

Ik noteer letterlijk wat Van Dissel zei als antwoord op een vraag van Lodewijk Asscher (zie de video vanaf 1:08:55):

“in ieder geval zou het wetenschappelijk advies zijn, want dat hebben we eerder geconcludeerd, zorg dat je voldoet aan het Bouwbesluit. Dat lijkt mij een helder advies”.

en

“Wij denken dat een aantal dingen van belang zijn bij scholen:

  1. Als kinderen ziek zijn of milde klachten hebben, blijven ze thuis. Dat is natuurlijk heel erg belangrijk.
  2. Ten tweede wat we afgesproken hebben met betrekking tot de afstand tot de leraar. Dat is om wederzijds te beschermen.
  3. Ten derde dat we nauwgezet controles op scholen doen.

En daarnaast vinden we dingen als ventilatie, en dat hebben we ook steeds beleden, vinden we belangrijk.”

“Wij zeggen dat het advies is, dat het op orde is”.

Besef dat hier een man spreekt, die eigenlijk ontkent dat besmettingen door de lucht van enig belang zijn. Iets wat hij ook nog uitgebreid toonde in dezelfde uitleg aan de Tweede Kamer. Dat beschrijf ik ook hier.

Wat Van Dissel miskent

Maar als je wel onderkent dat de kans op besmettingen vrij groot is in slecht geventileerde ruimtes met veel mensen, waarvan er minimaal één besmettelijk is, dan besef je dat deze woorden van Van Dissel een aankondiging zijn van een ramp, die staat te gebeuren met ons onderwijs.  Ik heb het hier al uitgebreid beschreven, maar hieronder een vorm van samenvatting in het licht van wat Van Dissel zei.

  • Een uitbraak in Goes op 4 juli tijdens een klassenavond van leerlingen rond de 18 jaar waarbij 24 van de 30 werden besmet. Vervolgens werden nog 21 ouderen door hen besmet, waaronder veel ouders. Dit stond ook letterlijk in een vertrouwelijk stuk van het RIVM van 23 juli, zie hieronder
    Zo kan het wel goed gaan op scholen in tijden van Corona - 8244

Leerlingen van VO-leeftijd kunnen dus wel besmet worden en kunnen hun ouders ook besmetten.

  • Een studie in Georgia bij een grote uitbraak bij een jeugdkamp waar de jongeren ook ’s nachts bleven slapen is ongeveer de helft van alle jongeren besmet. Het betreft honderden jongeren. Opmerkelijk is dat ook onder de jongeren tussen 6 en 10 jaar de helft besmet was geraakt.
  • Dit is een studie die op 12 augustus werd gepubliceerd over dit onderwerp. Dit is de samenvatting:
    Zo kan het wel goed gaan op scholen in tijden van Corona - 8245
  • De referentie van Van Dissel naar het Bouwbesluit is een enorm zwaktebod. In 2012 is er een nieuw Bouwbesluit gekomen, waar de eisen voor de ventilatie aanzienlijk zijn verhoogd. Het overgrote deel van de scholen is echter gebouwd voor 2012 en die moesten voldoen aan veel lagere eisen. Na 2012 zijn die eisen voor die gebouwen niet verhoogd. Daarbij hoor ik ook van vele kanten dat de onderhoudsstatus van de HVAC-systemen in schoolgebouwen nogal slecht is. Plus dat ten aanzien van COVID-19 de eisen nog wel zouden moeten worden opgeschroefd.

Hoe slecht het met de frisse lucht en de ventilatie was gesteld blijkt uit dit artikel in het Onderwijsblad in 2013.  De conclusie was: in basisscholen in het hele land is het slecht gesteld met de ventilatie”.

Inconsequent

En in verschillende media kon je de afgelopen dagen teruglezen dat het nu echt niet anders is.

Hoe inconsequent het allemaal is zien we ook ten aanzien van het houden van 1,5 meter afstand. Terwijl Van Dissel (in mijn ogen onterecht) steeds hamert op het houden van de 1,5 meter afstand, zou dat voor leerlingen onder de 18 jaar ineens niet relevant zijn.

Maar je kunt al voorspellen wat er gebeurt: als er uitbraken zijn op de scholen, dan kan Van Dissel zeggen “ja, maar ze hebben zich niet gehouden aan het Bouwbesluit” en/of “ja, dat kwam omdat de 1,5 meter niet gehouden kon worden”.

In de discussie die Dit is de Dag had georganiseerd op 11 augustus vond ik het een verademing om met de Belgische Van Dissel, Marc van Ranst in gesprek te gaan. Hij vindt ventilatie wel een belangrijk onderwerp en beschrijft dat dit in België als voortschrijdend inzicht wordt gezien. Een begrip dat ik Van Dissel tot nu toe sinds februari nooit heb horen bezigen.

De brief van minister Slob van woensdag helpt ook niet veel, want dit is de sleutelzin ten aanzien van ventilatie: Bij het verstrekken van deze informatie ga ik steeds af op de onderbouwde adviezen van het RIVM”.

En op die manier weet je het al zeker: op een paar scholen in de komende tijd ontstaan uitbraken waar een groep leerlingen besmet raakt. (Ik denk dat het eerder VO-scholen dan PO-scholen zullen zijn. En het zou mij niet verbazen als dat in Amsterdam of Rotterdam het geval zal zijn).

Angstcultuur

De angstcultuur die in Nederland continu wordt gevoed door het optreden van onze virologen/epidemiologen, bestuurders als Rutte, De Jonge, Grapperhaus, Bruls en de uitvergrotingen door veel media, zal als gevolg krijgen dat nogal wat leraren er de brui aan zullen geven en nogal wat ouders hun kinderen niet meer naar school laten gaan. En dat wordt een domino-effect dat eigenlijk niemand zou moeten willen. Maar toch zal het gebeuren, omdat er niet tijdig is ingespeeld op deze risico’s.

En ik ben niet gerust op de adviesaanvragen aan het OMT. De meningen lopen daar nog steeds zeer uiteen. Men denkt daar vooral dat de 1,5 meter afstand belangrijk is. Dus je kunt wel indenken wat hun adviezen zullen gaan worden. Wel afstand houden en in zoveel mogelijk situaties mondkapjes gaan dragen. En ja, ook op de ventilatie letten: hou je aan het Bouwbesluit!

Maar dat is dus weer van dezelfde categorie als de adviezen vanaf maart jl. Veel te grofmazig, hindert de normale operaties onnodig, en miskent een belangrijke gevaarcomponent.

Zo kan het beter

Terwijl het -in ieder geval tot begin/half oktober met vrij goed weer- op deze manier wel kan:

Onderscheidt twee type regio’s: ‘groen’ met vrijwel geen besmettingen in de omgeving en ‘rood’ met een besmettingsniveau boven een bepaalde grens.

Zet in alle lokalen (zowel in het PO als het VO-onderwijs) waar het kan, ramen en deuren open, zodat er veel uitwisseling van lucht is.

Rust alle leraren/lokalen met CO2-meters uit. Daarmee kan vastgesteld worden of het doel om frisse lucht naar binnen te halen gerealiseerd wordt. De CO2 meter houdt dat bij. Als het niveau boven een bepaalde waarde komt, dan weet je zeker dat het niet gelukt is, en dan moet je onmiddellijk maategelen nemen. In groene gebieden is dat risiconiveau bijvoorbeeld 1250 ppm CO2 en in rode gebieden 950 ppm CO2. De normale score is rond de 450. Als men ventileert en dat niveau wordt toch overschreden, dan moeten de activiteiten in dat lokaal beëindigd worden en alle personen moeten het lokaal verlaten.

Per school, afhankelijk van de mogelijkheden in dat gebouw, moet dan vastgesteld zijn wat men dan wel of niet kan. (Staan er andere lokalen leeg? Is er een plek buiten waar de les doorgezet kan worden? etc.). Elke school moet daarover een eigen protocol hebben.(Ik ben trouwens bang dat ten aanzien van de CO2-metertjes hetzelfde gaat gebeuren als met mondkapjes in februari en maart: er ontstaat een wereldwijd tekort.)

Ventilatie doorlichten

Zorg dat de komende 6 weken het hele ventilatiegebeuren in de school wordt doorgelicht, zoals ik trouwens adviseerde voor alle gebouwen in Nederland waar in het openbaar mensen bij elkaar komen, en de stand van zaken wordt vastgesteld en wat er moet gebeuren om de school/ de lokalen echt coronaproof te maken. Tot dat dit niet is gebeurd moet de aanpak met de CO2-metertjes worden voortgezet.

De resultaten moeten transparant zijn voor alle betrokkenen (leraren, leerlingen en ouders) en op basis daarvan wordt er een plan de campagne opgesteld per school.

Wel zal deze periode gebruikt moeten worden om te zien wat we nog meer moeten doen om het virus niet te kunnen laten toeslaan. Want dit stond ook in het artikel van de NOS van gisteravond.

Zo kan het wel goed gaan op scholen in tijden van Corona - 8250

Minder risico

Deze aanpak levert minder risico op besmettingen en een grotere kans dat het komend schooljaar zich zonder grote problemen kan voltrekken. Maar ja, met zoveel mensen in belangrijke posities bij RIVM en het OMT die tot de groep “aersolen-ontkenners” behoren en een kabinet dat zich met huid en haar aan het RIVM heeft overgeleverd, kun je deze chaos, die dus volledig te vermijden was, wel verwachten.

En, het klinkt arrogant, het is eigenlijk wel heel typerend dat, terwijl ik al in april ventilatie en aerosolen publiekelijk op de agenda heb gezet, de Nederlandse media het niet nodig vinden om mij nu bij deze discussies te betrekken. Maar in zoverre vind ik die oude media weinig verschillen van bijvoorbeeld LinkedIn, dat mij gisteravond van hun platform verwijderd heeft. Welkom bij COVID-1984.

U heeft zojuist gelezen: Zo kan het wel goed gaan op scholen in tijden van Corona.

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Mocht u ons werk ook met een kleine donatie financieel willen ondersteunen klik dan hier.

Deel dit artikel: Twitter Facebook Linkedin WhatsApp
REACTIES
Reageer hier, maar met respect.

We verwelkomen respectvolle en relevante opmerkingen. Off-topic commentaren worden verwijderd. Als je illegale dingen doet, zullen we het verbieden.

 
De Hond = Trump2!? - 76750

De Hond = Trump2 !?

Opinie | 18 maart 2024

Blij dat mijn ouders niet meer leven - 75518
Mag Vijlbrief blijven zitten? - 74580