De ultieme lakmoesproef (Bewaarexemplaar)

Leestijd: 7 minuten

De ultieme lakmoesproef (Bewaarexemplaar)

De afgelopen dagen is er veel gebeurd. Ook is er veel nieuwe informatie beschikbaar gekomen. Op basis daarvan heb ik een belangrijk besluit genomen en heb ik dit blog “de ultieme lakmoesproef” genoemd.

Ik had gehoopt dat ik via de meer dan 80 artikelen, die ik tot nu toe heb geschreven sinds 22 maart (met meer dan 150.000 woorden) mensen zou helpen om een eigen mening te vormen over de relevante aspecten van deze enorme crisis. Ik beschreef steeds de wijze waarop ik tot conclusies gekomen was, met de vermelding (en links) naar de bronnen, die daar een rol bij speelden. Een volledige transparantie, waarmee iedereen in de  gelegenheid was dat proces te volgen en eigen conclusies te trekken.

Ik daagde RIVM/OMT en virologen uit om ook zo transparant te zijn en hun besluiten op een vergelijkbare manier te onderbouwen, maar helaas moet ik nog steeds vaststellen dat dit amper gebeurt. De wijze waarop zij hun conclusies onderbouwen, als ze het doen, doet bij mij vaak op dezelfde manier fysiek pijn als anderen ervaren als iemand met een krijtje op een schoolbord schrijft.

Niet de inhoud…

Wat ik helaas moet merken, en dat zie je vooral als ik bij Op1 ben geweest, dat velen in hun reacties zich totaal niet bezighouden met de inhoud, die ik zo uitgebreid heb beschreven op deze site. Er volgen persoonlijke – niet zelden kwetsende – diskwalificaties op basis van vermeende onwetenschappelijkheid, andere activiteiten uit het verleden, met wie ik omga of over de vorm die ik gekozen heb (tot en met zelfs in Het Parool de beschrijving hoe ik in de jaren negentig als keeper functioneerde). Maar zelden wordt er inhoudelijk op stukken gereageerd, als ze die überhaupt al gelezen hebben. En het zijn niet de minsten die dat doen.

Nu kan ik me best voorstellen dat het natuurlijk niet fijn is dat iemand niet alleen vraagtekens stelt bij wat de officiële instituten als WHO en RIVM en volgzame virologen/epidemiologen melden, maar ook met internationaal wetenschappelijk onderzoek aantoont dat er nogal wat op drijfzand en gebrek aan logica is gebaseerd. En het is helemaal moeilijk te erkennen dat vrijwel alle belangrijke bevindingen inzake COVID-19 die nu naar buiten komen, door mij al eerder zijn beschreven.

Ik ben dit niet begonnen omdat ik zin had in een “pissing contest” met het RIVM of een willekeurige Twitteraar met 50 volgers. Nee, ik maakte me (en nog steeds) enorme zorgen over wat het COVID-beleid wereldwijd en in Nederland voor schade aanricht aan onze maatschappij en economie. Een zorg die we allemaal zouden moeten delen. En die in ieder geval al mijn tijd en energie opslokt.

Ik heb derhalve besloten om niets van die energie meer te stoppen in mensen en meningen die niet inhoudelijk van aard zijn.

Bewaar het goed

Voor juist die mensen heb ik nog wel dit blog geschreven. Lees het en maak dan je mening op over de wijze waarop WHO/RIVM met nieuwe informatie omgaat en de waarde van hetgeen ik beschrijf.

Ik zou zeggen: bewaar het goed, want vanaf nu zal ik alle niet-inhoudelijke reacties naar dit blog verwijzen. Mede omdat er de afgelopen dagen nogal wat nieuwe relevante informatie beschikbaar is gekomen. Als zo’n persoon met die informatie nog steeds blijft hangen in de oude standpunten van WHO en RIVM, dan heeft het ook geen zin meer om energie in zo’n iemand te besteden. Dat bedoel ik met “de ultieme lakmoesproef”.

De drie componenten

De drie belangrijke nieuwe bronnen van dit weekend waar ik dit blog op baseer zijn:

• De aankondiging dat 239 wetenschappers uit 35 landen in een open brief aan de WHO om de belangrijke aerogene verspreiding van COVID-19 niet langer te negeren.
• De reactie van de mensen betrokken bij de WHO op aerosolen, zoals beschreven in Los Angeles Times en New York Times.
• En een indrukwekkend overzicht van Dr. Jonathan Fluxman in relatie tot de aerogene verspreiding van het virus: “This a is no-brainer – airborne spread of COVID-19 and the need tot change official guidance”.

Door de links die ik geplaatst heb kun je dit alles zelf volledig nalopen, maar ik haal hier datgene eruit dat ik het belangrijkste ervan vind.

1 – De Open Brief

De kern van deze brief van die 239 wetenschappers zijn deze zinnen (en ik heb ze vertaald via Deepl.com)

De huidige tegenmaatregelen, d.w.z. social distancing, gezichtsmaskers, oppervlakte disinfectie en handen wassen, zijn niet in staat om uitbraken in een gesloten binnen omgeving te stoppen, wat alleen bevredigend kan worden verklaard door verspreiding in de lucht over afstanden van meer dan 2 meter.

Als we het grote publiek, de werkgevers, de vakbonden, de regeringen en het maatschappelijk middenveld geen consequent en betrouwbaar advies geven over alle manieren waarop het virus zich verspreidt, ook door middel van aerosolen binnenshuis, zullen we nog veel meer sterfgevallen krijgen en zullen we dit virus niet verslaan.

Miljoenen mensen kijken naar u voor begeleiding in deze tijd, uit angst voor ziekte en dood voor zichzelf en hun geliefden. We zijn het aan hen verplicht om nauwkeurige, betrouwbare en actuele informatie over het virus te verstrekken, zodat ze zich in de beste positie bevinden om zich ertegen te beschermen.

De brief kan ook ondertekend worden door andere wetenschappers. Ik heb dat vanzelfsprekend ook gedaan.

2 – De reactie van de WHO

In L.A. Times en New York Times staan reacties van vertegenwoordigers van de WHO en mensen die weten hoe de discussies binnen de WHO zijn verlopen. Die zijn relevant omdat het standpunt van het RIVM, zoals dat door prof. Van Dissel wordt gecommuniceerd en op de site van het RIVM staat, identiek is aan die van de WHO.

Dit zijn fragmenten uit het artikel in de New York Times:

Zelfs in zijn recentste update op het coronavirus, vrijgegeven 29 juni, zei WHO dat de overdracht van het virus in de lucht slechts na medische procedures mogelijk is via aerosolen, of druppeltjes kleiner dan 5 microns veroorzaken. (Een micron is gelijk aan een miljoenste van een meter). (MdH: Dat is ook het standpunt van het RIVM)

Dr. Benedetta Allegranzi, het technische hoofd van WHO’s besmettingscontrole, zei dat het bewijsmateriaal voor het virus dat door de lucht wordt verspreid niet overtuigend was.

“Vooral in de laatste paar maanden hebben we meerdere malen verklaard dat we overdracht door de lucht als mogelijk beschouwen, maar zeker niet ondersteund door solide of zelfs duidelijk bewijs,” zei ze. “Er is een hevig debat over dit onderwerp.”

20 wetenschappers

Maar interviews met bijna 20 wetenschappers – waaronder een dozijn WHO-adviseurs en verschillende leden van het comité dat de begeleiding verzorgde, en interne e-mails, geven een beeld van een organisatie die, ondanks goede bedoelingen, uit de pas loopt met de wetenschap.

De commissie voor infectiepreventie en -bestrijding in het bijzonder, aldus de deskundigen, is gebonden aan een starre en te sterk gemedicaliseerde kijk op wetenschappelijk bewijs, is traag en risicomijdend bij het actualiseren van de begeleiding en laat een paar conservatieve stemmen toe om afwijkende meningen weg te schreeuwen.

“Ze gaan liever dood dan dat ze hun mening veranderen” zei een WHO- adviseur die niet geïdentificeerd wenste te worden vanwege haar voortdurende werk voor de organisatie. Zelfs de grootste aanhangers zeiden dat de commissie haar deskundigheid zou moeten diversifiëren en haar criteria voor bewijs zou moeten verzachten, in het licht van zo’n grote uitbraak.

“Ik raak wel gefrustreerd over de kwesties van de luchtstromen en de grootte van de deeltjes, absoluut,” zei Mary-Louise McLaws, een commissielid en epidemioloog van de Universiteit van New South Wales in Sydney. “Als we de luchtstromen opnieuw zouden bekijken, zouden we bereid moeten zijn om veel van wat we doen te veranderen,” zei ze. “Ik denk dat het een goed idee is, een heel goed idee, maar het zal een enorme huivering veroorzaken door de wereld van de infectiebestrijding.”

Groeiend bewijs

Begin april drong een groep van 36 deskundigen op het gebied van luchtkwaliteit en aerosolen er bij de WHO op aan om het groeiende bewijs voor de overdracht van het coronavirus via de lucht in overweging te nemen. Het agentschap reageerde onmiddellijk, en belegde een vergadering met Lidia Morawska, de leider van de groep en een oud-WHO adviseur.

Maar de bespreking werd overheerst door een paar deskundigen, die trouwe aanhangers van het handen wassen zijn en op indringende wijze bleven aangeven dat ze dat belangrijker vonden dan aerosolen, zoals sommige deelnemers aan die vergadering zeiden, en het advies van de commissie bleef onveranderd.

 Wetenschappers hebben het coronavirus niet kunnen kweken uit aerosolen in het lab. Maar dit betekent niet dat aerosolen niet besmettelijk zijn, zei Dr. Marr: de meeste monsters in die experimenten komen uit ziekenhuiskamers met een goede luchtstroom die de virale niveaus zou verdunnen.

Domme manier

In de meeste gebouwen, zei ze, “is de lucht-uitwisseling meestal veel lager, waardoor virus kan accumuleren in de lucht en een groter risico vormt.”

De WHO vertrouwt ook op een gedateerde definitie van overdracht in de lucht, zei Dr. Marr. Het agentschap gelooft dat een ziekteverwekker in de lucht, zoals het mazelenvirus, zeer besmettelijk moet zijn en lange afstanden kan afleggen.

“De mensen denken en spreken over transmissie in de lucht op een nogal domme manier” zei Bill Hanage, een epidemioloog van Harvard.

Vele deskundigen zeiden dat de WHO zou moeten omhelzen wat sommigen een ,,voorzorgsprincipe” noemden en anderen ,,behoeften en waarden” – het idee dat zelfs zonder definitief bewijsmateriaal, het agentschap het slechtste van het virus zou moeten veronderstellen, gezond verstand toepassen en de beste mogelijke bescherming adviseren.

“Er is geen onweerlegbaar bewijs dat SARS-CoV-2 reist of aanzienlijk wordt overgedragen door aerosolen, maar er is absoluut geen bewijs dat het dat niet doet,” zei Dr. Trish Greenhalgh, een arts voor eerstelijnszorg aan de Universiteit van Oxford in Groot-Brittannië.

“Dus op dit moment moeten we een beslissing nemen in het licht van de onzekerheid, en het kan rampzalige gevolgen hebben als we fout zijn door de invloed van aerosolen te negeren,” zei ze.

Via oppervlakken?

Immers, de WHO lijkt bereid om zonder veel bewijs het idee te accepteren dat het virus kan worden overgedragen via oppervlakken, merkte zij en andere onderzoekers op, zelfs als andere gezondheidsinstanties aangeven dat die route veel minder belangrijk is.

” WHO neigt om een afwezigheid van bewijs als bewijs van afwezigheid te zien” voegde Dr. Aldis toe.

Deze beschrijving van de wijze waarop het WHO functioneert en met nieuwe informatie omgaat, lijkt sprekend op dat van het RIVM. Waarbij natuurlijk rekening moet worden gehouden met het feit dat de WHO en RIVM-deskundigen op minimaal wekelijkse basis wereldwijd overleg hebben.

Het geeft hetzelfde zorgwekkende beeld, dat ik al sinds eind maart had, ten aanzien van de nieuwe informatie, die er over COVID-19 beschikbaar kwam via studies en de wijze waarop er door RIVM/OMT en in de media op werd ingespeeld. Men kende de studies niet of negeerde ze.

Via het bovenstaande kunt u nu zelf opmaken in welke mate u verder blind wilt varen op de standpunten en informatie van WHO en RIVM.

3 – Een compleet overzicht van studies over COVID-19 en aerosoles

De Engelse Dr. Jonathan Fluxman heeft een geweldig overzicht gemaakt van veel informatie die beschikbaar is gekomen over COVID-19 en de aerogene verspreiding. Het is nog “work in progress” maar er staat al heel veel belangrijks in.

Ik nodig u uit om het te lezen, maar besef dat het heel veel is. Ik heb een aantal onderdelen apart genomen en in een pdf gezet. Die treft u hier aan.

Ten Slotte

Hierbij heeft u alle componenten om zelf uw conclusie te trekken over het belang van aerosolen bij de verspreiding van COVID-19 en de wijze waarop WHO en RIVM met deze informatie omgaan.

Welke conclusie u daaruit trekt, is aan u.

Maar als u nog steeds denkt dat aerosolen geen of amper een rol spelen en dat de lijn die de WHO en RIVM op dat punt volgen de juiste is, dan ga ik er geen energie meer aan besteden om u van het tegendeel te overtuigen.

Wel hoop ik dat leden van het kabinet, politici in Den Haag, de media en zeker ook wetenschappers in Nederland (of ze nu viroloog, epidemioloog, microbioloog zijn of op een andere manier wetenschappelijk zijn opgeleid) zich niet langer stilzwijgend onderwerpen aan dit standpunt van WHO en RIVM, en opkomen voor het belang van Nederland, van de wetenschap, van hun vak.

U heeft zojuist gelezen: De ultieme lakmoesproef (Bewaarexemplaar).

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.