Het slimme alternatief voor de 1,5 meter economie

Leestijd: 8 minuten

Op 15 april kondige Premier Rutte en Minister Wiebes aan dat we verder als 1,5 meter economie moeten doorgaan. Het niet alleen een zeer schadelijk plan voor zowel de economie als maatschappij, maar het is ook volstrekt onnodig.

Op basis van mijn bevindingen over hoe het virus zich verspreidt, zoals ik het gisteren heb beschreven, is ook richting te geven aan hoe we nu verder kunnen (eigenlijk: verder moeten). En dat is absoluut niet verder door te gaan als de 1,5 meter economie. In de praktijk is dat namelijk volledig onhaalbaar!

Belangrijk is wel vooraf het volgende te stellen. Ik schrijf het nu heel kort op. (Binnenkort schrijf ik er een apart blog over.)

Daarbij vind ik het belangrijk om het volgende te stellen:

1 – Het IMF

Het IMF met haar sombere voorspellingen onderschat het effect van wat er echt aan de hand is. Consumenten gaan hun gedrag aanzienlijk veranderen, zodat niet alleen de bedrijven die nu gesloten zijn (en maar heel langzaam weer kunnen gaan opstarten, denk aan de reisbranche en de horeca), maar bedrijven in vrijwel alle sectoren een forse klap zullen krijgen. (Behalve misschien de online sector en supermarkten en zo). Dat effect wordt nog vergroot omdat dit internationaal het geval zal zijn. En wanneer we als 1,5 meter economie doorgaan, dan zal het alleen nog maar erger worden.

Daarbij maak ik me ernstig zorgen over het risico van forse sociale onrust. Arme, hongerige mensen in uitzichtloze situaties die gaan plunderen. Niet in Nederland misschien, maar als het ergens begint (in de VS wellicht) dan kan het snel naar andere landen overslaan. Naast de economische machtsverschuivingen kan dat de wereldorde ook ingrijpend doen veranderen.

En ik ben bang dat we ten aanzien van de bovenstaande risico’s het punt van no-return eigenlijk al zijn gepasseerd. (Er zijn veel landen die lockdowns hebben ingesteld, die absoluut niet nodig waren. Denk aan India en Zuid-Afrika. Plus verschillende staten in de VS).

2 – De zorg

Wat de mensen in de zorg hebben gedaan kan niet genoeg geprezen worden. Het zijn letterlijk frontsoldaten, die met gevaar voor eigen leven, andere mensen verzorgen en proberen te redden. Ik heb regelmatig met tranen in mijn ogen voor de tv gezeten bij wat ik zag wat ze allemaal deden. Dat geldt trouwens ook voor alle andere mensen, die hun werk hebben voortgezet terwijl ze weten dat ze risico’s lopen zelf besmet te worden (en daarna hun familieleden te besmetten).

Dat gezegd hebbende kan het helaas niet zo zijn, dat al onze besluiten volledig bepaald worden door de reductie van het aantal besmette en zieke mensen.

De schade die we dan oplopen is -helaas- onnoemelijk groot. Niet alleen economisch en sociaal, zoals ik hierboven heb omschreven, maar ook qua volksgezondheid. Grote mate van werkeloosheid, faillissementen, onzekerheid over je eigen (financiële) toekomst zullen ook een pittig effect hebben op de volksgezondheid.

Dat houdt in dat die overbelaste frontsoldaten nog een tijd aan het front zullen moeten staan, tenzij we slimme manieren bedenken om de druk op hen te verlichten (en tegelijkertijd lockdowns niet te lang te laten voortduren). Daarbij kunnen er ook beslissingen genomen moeten worden, die we tot nu toe niet onder ogen wilden zien.  Maar aan dat laatste zijn we blijkbaar in het openbaar nog niet toe, omdat velen nog de illusie hebben dat over een tijdje alles wel weer terugkeert naar de oude vertrouwde, wereld.

Restricties afbouwen

Ik pleit dan ook om zoveel mogelijk en zo snel mogelijk de vele restricties waar we nu onder leven af te bouwen, maar dan wel op een intelligente manier, en met zo min mogelijk risico’s.

Uitgaande van hoe het virus zich heeft verspreid en verder kan verspreiden, zoals beschreven in mijn vorige blog, is dat ook goed mogelijk. Daarbij kunnen we duidelijke stappen nemen en tegelijk onderzoek doen (en leren van wat er op andere plekken in de  wereld gebeurt) hoe we die stappen kunnen optimaliseren.

Het belangrijkste onderdeel van deze exit-aanpak is dat we vanaf 28 april iets gaan doen, wat ons enerzijds de mogelijkheid geeft wel naar buiten te gaan en een behoorlijk deel van onze activiteiten/werkzaamheden weer op te pakken en anderzijds het risico op besmetting laag te houden. En dat is het dragen van mondbescherming! (Zoals het trouwens in steeds meer landen wordt verplicht gesteld, zoals de 15e nu ook in New York).

Oost-Azië laat zien dat het werkt. In alle landen in die regio is het aantal doden per capita, letterlijk een fractie van het aantal doden hier. (Spanje, Italië, België meer dan 300. Wij en Engeland rond de 200. Japan, Thailand, Taiwan rond de 1. Korea na grote uitbraak in Daegu toch maar 4, en amper nog nieuwe doden).

Ze dragen daar lang niet allemaal de mondkapjes, die de mensen in de zorg zo hard nodig hebben en moeten kunnen blijven gebruiken. Vaak draagt men mondbescherming, die met een beetje huisvlijt zelf gemaakt kan worden. YouTube staat inmiddels vol met filmpjes hoe dat kan.

Niet anderen besmetten

Het dragen van mondbescherming is primair NIET om te zorgen dat je zelf niet besmet wordt. Maar het zorgt ervoor dat jij, ongewild, zelf niet anderen besmet. En als iedereen die mondbescherming draagt, dan is het risico dat jij besmet wordt vrijwel nihil, zoals in Oost-Azië wordt bewezen. En als je naar de beelden van Oost-Azië kijkt dan zie je dat de mensen met mondbescherming helemaal niet continu op 1,5 meter van elkaar zijn. Noch op straat, noch in het openbaar vervoer. Toch leidt dit niet tot nieuwe uitbarstingen.

Vanuit de situatie waarin we nu zitten, heeft dat als grootste voordeel, dat we weer naar buiten kunnen en een deel van ons sociale en economische leven weer kunnen hervatten.

Maar er zit nog een belangrijk psychologisch effect bij, dat kan worden geactiveerd als de regering dit voorstel goed oppakt.

Tot nu toe was de boodschap:  “blijf thuis als je echt veilig wilt zijn en mijdt zoveel mogelijk contact met vreemden”.

Dat is door het overgrote deel van de Nederlanders opgevolgd. Deels uit angst voor hun eigen gezondheid, maar ook omdat ze donders goed begrepen dat ze daarmee inderdaad een steentje konden bijdragen om de pandemie in te dammen en de zorg niet verder te belasten.

Als het dragen van mondbescherming buiten de deur ook in dat frame wordt gebracht, dan zullen we dat ook gaan doen. Niet tegen wil en dank, maar juist op een trotse wijze: Kijk, ik draag die mondbescherming om anderen te beschermen!

En passant komen mensen dan zelf -geleidelijk- weg van de gemoedstoestand dat ze alleen veilig zijn als ze thuis blijven. Ook daarbij is een nieuw soort zelfvertrouwen nodig.

1,5 meter verlichten

Ik zou de 1,5 meter regel nog wel handhaven, waar het kan,  Maar ik heb sterk het gevoel, dat na verder onderzoek zal blijken dat die regel -vanwege die mondbescherming- verlicht kan worden. In Oost-Azie is er nu ook niet een 1,5 meter economie opgestart. En in Zweden (met veel minder doden per inwoner dan in Nederland) gaat het normale leven gewoon door.

Zoals Israël maandag verplichte mondbescherming heeft ingevoerd, zou Nederland dat ook moeten doen. Met een oproep van Rutte om je daaraan te houden, omdat je daarmee je medemens beschermt:

• Als je je huis verlaat moet je verplicht mondbescherming dragen (Die mondbescherming kan dus zelf gemaakt worden). Dat hoeft niet als je:
• Alleen in de auto zit.
• Als enige in een gebouw bent.
• Als je samenwerkt, maar altijd een afstand van minimaal 2 meter tot elkaar houdt.

Ook in winkels en openbaar vervoer moet mondbescherming gedragen worden. Algemene regel is dat de politie burgers er wel op aanspreekt, maar niet bekeurt.

Dit wordt vooralsnog het nieuwe normaal. En mensen zullen dat doen als ze beseffen dat ze daarmee anderen helpen. En daarmee kunnen we voorkomen dat we (als enige landen) in een 1,5 economie terecht komen, wat complete zelfmoord zal betekenen.

Belangrijk is daarbij ook het volgende te doen:

• Op plekken waar vreemde mensen elkaar ontmoeten moet de luchtvochtigheid naar het niveau gebracht worden van minimaal 6 g/kg (bij 20 graden in huis is dat ongeveer 45% relatieve luchtvochtigheid). Door het weer in de komende maanden, zal dat niet zo lastig zijn.
• Zorgen dat het interne verwarming/ luchtverversingssysteem in kantoren en zorginstellingen geen bijdrage kan leveren aan het verspreiden van de micro-druppels. (Ik heb daar dit prima stuk over gekregen van een specialist op dit terrein:COVID19 aanpak van HVAC systemen).

Resteren drie belangrijke onderwerpen:

1. Op plekken waar veel mensen dicht bij elkaar zijn, zoals concertzaal, theater, bioscoop, kerkdienst, festival, bar, club en stadion, is het risico groot dat er een superspread event ontstaat. Maar ook bijeenkomsten op dergelijke plekken moeten we proberen snel weer toe te laten.

Dat kan volgens mij op de volgende wijze:

• Zorg dat in die ruimte het luchtvochtigheidsgehalte optimaal is en de luchtventilatie ook.
• Draag mondbescherming tot dat er meer bekend is over de echte risico’s!
• Last but not least: gericht onderzoek naar wat het echte gevaar is van de aanpak van die bijeenkomsten onder verschillende omstandigheden (dus ook zonder mondbescherming). Onder 3 ga ik daar dieper op in.

2. Het is nog onduidelijk of en hoe kinderen elkaar (en hun leraren, ouders, grootouders) kunnen besmetten. Binnenkort weten we meer. (Raar trouwens dat we dat wereldwijd blijkbaar nog niet weten. Je zou denken dat dit een vraag is met een grote urgentie).

Maar als we de scholen weer openen dan zijn er drie belangrijke voorwaarden:

• Mondbescherming zolang we niet weten of het risico van elkaar besmetten niet vrijwel nihil is.
• Goede luchtvochtigheid en ventilatie in het schoolgebouw,
• Niet met elkaar in de klas zingen!!

En ook datgene wat ik onder 3 omschrijf.

3. Als ik wereldwijd via de Wikipedia pagina’s van de uitbraak (gewoon in Google “Wikipedia, COVID-19” en dan de naam van het land in het Engels), dan valt me op dat er bij Korea ook te lezen valt, waar naast die grote kerkmanifestatie in Daegu ook kleinere uitbraken zijn geweest. Het gaat daarbij dus niet alleen om testen, testen, testen. Maar ook om direct te kunnen vaststellen of er ergens toch een gebeurtenis was, waar in één klap vele mensen zijn besmet.

Maleisië

Ook in Maleisië is dat gebeurd. Direct nadat men besefte dat de meerdaagse Islamitische bijeenkomst in Kuala Lumpur met 15.000 mensen voor een uitbraak had gezorgd, is men begonnen om de aanwezigen via de media en anderszins te waarschuwen en te testen. En als ze besmet waren, ook hun familieleden.  Ook werden subclusters geïdentificeerd in binnen- en buitenland. Zie daarvoor deze Wikipedia pagina.

Deze maatregelen hebben geleid tot het onder controle krijgen van die uitbraak. In totaal zijn er daardoor “slechts” 82 doden in een land van 31 miljoen inwoners!

Wat volgens mij met onmiddellijke ingang ingevoerd zou moeten worden is het afnemen van een vragenlijst bij iedereen waarvan is vastgesteld, dat hij of zij recentelijk besmet is. Dat systeem is werkelijk heel eenvoudig op te zetten (ik doe zoiets elke vrijdag). Dat kan simpelweg via ieder device. Bij voorkeur door de patiënten zelf, anders door een familielid, begeleider, of iemand van de zorg.

Door de vragenlijsten dagelijks te analyseren (waarbij de anonimiteit gewaarborgd is) kan onmiddellijk vastgesteld worden of, waar en wanneer er een superspread event heeft plaatsgevonden.

Via de media en de organiserende instantie kan iedereen die daar aanwezig was gewaarschuwd worden dat er een kans bestaat dat ze besmet zijn geraakt. Zo kunnen de deelnemers snel, passende maatregelen nemen.

Vragenlijsten

Die vragenlijsten zijn ook een geweldig middel om te zien op welke wijze de verspreiding verloopt, zeker als de veranderingen in de tijd kunnen worden gevolgd. Plus dat ze ingezet kunnen worden om bijvoorbeeld in bepaalde regio’s maatregelen te verzachten en te zien wat het effect daarvan is op de verspreiding van het virus.

Als er geen nadelig effecten worden gesignaleerd, dan kunnen op die basis ook de maatregelen in andere regio’s versoepeld worden.

Zo kunnen we, proefondervindelijk, naar een meer “normale” situatie gaan. En -wat ook belangrijk is- we decimeren het risico dat rigoureuze ingrepen wellicht niet nodig waren en nu meer kwaad dan goed hebben gedaan.

Deze aanpak zorgt er ook voor dat als er (in de herfst) toch weer een duidelijke stijging komt van nieuwe gevallen, we dan ook onmiddellijk weten waardoor dat dan komt. Met zo een aanpak breng je ook weer meer zelfvertrouwen in de samenleving terug.

(Ik ben gaarne bereid om met mijn expertise m.b.t. opzetten van zo een vragenlijst, het technisch goed uitvoeren en het analyseren va de data, gratis een bijdrage te leveren. Besef dat de benodigde (bewezen) technologie daarvoor gewoon voorhanden is!

Exit-Strategie

Ik denk dat dit bovenstaande een model is voor een intelligente exit-strategie. Niet gericht op macro beslissingen, maar heel doelgericht, met snelle feedback m.b.t. het succes of resterende risico’s. En niet het belachelijke voorstel om voortaan maar verder te gaan als een 1,5 meter economie. Dan kunnen we dat beter de -15% groei economie gaan noemen.

De door mij voorgestelde aanpak is m.i. de enige manier om als Nederland nog enigszins redelijk uit deze crisis te komen. En het mooie is, dat als je dit als regering goed neerzet, iedere burger ook het gevoel krijgt, een bijdrage te leveren aan het oplossen van deze crisis. Bij lange na niet zoals onze frontsoldaten, maar beduidend concreter dan gewoon zolang mogelijk thuis blijven zitten.

U heeft zojuist gelezen: Het slimme alternatief voor de 1,5 meter economie.

Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.