Vaccin-inflatie

Endemisch

We zitten inmiddels in de endemische fase van de epidemie en ieders verwachting was dat het aantal mensen dat nog ziek zou worden langzaam verder af zou nemen. Alleen nog een seizoenseffect van +30%, maar dankzij de vaccinaties zou het geen probleem worden. Voor het eerst waren het RIVM en het Green Team het een keer eens. Wel met de onrealistische kanttekening van het OMT dat de voorspelde 3500 ziekenhuisopnames er ook 22.000 zouden kunnen worden als iedereen die nog niet gevaccineerd zou zijn toch nog ziek zou worden. Dit moest de noodzaak tot vaccineren onderstrepen. Waarvan akte.

Afnemende bescherming

Drie weken geleden beschreven wij in ons blog Effect van vaccineren en Coronapaspoort op verspreiding al de eindige werkingsduur van het vaccin en deden een voorspelling hiervan op basis van cijfers uit o.a. Qatar. Woensdag beschreef Maurice dit ook op basis van Nederlandse cijfers in zijn blog Bescherming vaccin tegen infectie bij ouderen vrijwel verdwenen.

De grafiek die wij drie weken geleden toonden, is inmiddels geactualiseerd, maar niet wezenlijk veranderd. Dit is de meest actuele versie:

We zien hier de oranje lijn die de totale effectiviteit in de tijd tegen verspreiding van het virus weergeeft. In grote lijnen is het zo dat het vaccin in de eerste weken 70% bescherming geeft en daalt in 20 weken naar een laag niveau (verschilt wat naar leeftijd). Als we de vaccinatiegraad van de gehele bevolking in de tijd hiermee relateren, verkrijgen we de oranje lijn, die dus de gemiddelde bescherming tegen verspreiding voor alle leeftijden aangeeft.

Omdat de vaccinatie in de loop van augustus vrijwel tot stilstand is gekomen (85% van de volwassenen is gevaccineerd), zien we vanaf september een steeds sneller dalende bescherming. Als we de veronderstelde natuurlijke opbouw van immuniteit (groene lijn) combineren met de oranje lijn, krijgen we de de totale immuniteit, de gele lijn.

We zien dat de gele lijn vrijwel samenvalt met de lijn voor groepsimmuniteit en dat is geen toeval. Als de totale immuniteit lager is dan de groepsimmuniteit, zal het aantal besmettingen toenemen en voor meer immuniteit zorgen: de R stijgt tot boven de 1. Zodra de immuniteit weer groter is dan de benodigde groepsimmuniteit, dan dalen de besmettingen en zakt de R-waarde onder de 1. Omdat de geprikte immuniteit afneemt, moeten er steeds meer mensen besmet worden en dus blijft de gele lijn dan net onder de rode 80% immuniteit lijn.

Ook heel illustratief is deze grafiek van Yorick Bleienberg die Maurice de laatste weken regelmatig laat zien:

Hierin zien we dat vanaf begin oktober de aantallen opnames voor de 70-79 en 80+ groep opeens sterk aan het stijgen zijn. Een week later stijgt ook de 60-69 jaar groep, die zijn later gevaccineerd. En daar weer onder kleinere stijgingen in volgorde ook van vaccinatie. Sterke aanwijzingen dat de vaccins ook een dalende bescherming bieden tegen opname.

Het vervolg

Als we eenmaal begrijpen hoe het mechanisme werkt, kunnen we ons ook wagen aan een voorspelling van het verdere verloop van de epidemie. We laten het seizoeneffect even buiten beschouwing, want dat zal de berekening extra compliceren. Belangrijkste is dat we ons moeten realiseren dat de epidemie voortdurend streeft naar een evenwicht tussen immuniteit en het basis reproductiegetal R0 dat nu 5 lijkt te zijn. Bij een R0 van 5 hoort 80% immuniteit. Op indirecte wijze kunnen we ook het aantal mensen uitrekenen dat nog opgenomen zal worden. Besef ook dat de besmettingen voortdurend het evenwicht proberen te herstellen tussen immuniteit en de R0. Elke maatregel die het aantal besmettingen doet verminderen, zal ook het moment dat de R onder de 1 gaat dalen uitstellen, de epidemie zal langer duren. Lees hierover ook bijvoorbeeld De paradox van de maatregelen.

Dit is dan de grafiek met het voorspelde verloop van het aantal ziekenhuisopnames voor de komende maanden (de oranje stippellijn):

We zien een stijging die nog voortduurt tot medio november, waar we uitkomen op ongeveer 100 opnames per dag en daarna een flinke daling als het door de inflatie van de vaccins ontstane gat weer is opgevuld. Aangetekend moet dus worden dan het seizoen effect er nog niet bij zit. Dat is 30% en dat zal eind november zeker nog voor een extra stijging gaan zorgen.

Conclusies

De huidige stijging van het aantal ziekenhuisopnames is te wijten aan de inflatie van de vaccins. De bescherming tegen verspreiding daalt in 20 weken van 70% naar vrijwel nul. Het tekort aan opgebouwde groepsimmuniteit moet aangevuld worden door extra besmettingen onder de bevolking die nog niet besmet geweest is. Volgens onze berekeningen zal het hierdoor veroorzaakte aantal opnames nog gaan stijgen tot rond de 100 en daarna weer gaan dalen. Wel met de duidelijke kanttekening dat er nog heel veel onzekere factoren in deze berekeningen zitten, waardoor de uitkomsten meer indicatief zijn dan een exacte voorspelling. Ook het seizoeneffect is niet meegenomen, dat zal nog voor een extra verhoging zorgen in de komende tijd.

De veronderstelling dat het alsnog vaccineren van de 10% ongevaccineerden de vaccinatiegraad op 95% brengt is daarmee een fata morgana. Het brengt aan het eind van het jaar de tot hooguit 5% gedaalde bescherming op hooguit 12% en is ook weer van tijdelijke aard!

Steun onze site met af en toe een (kleine) donatie. Klik hier.