Wilt u ons werk financieel ondersteunen? Doe een kleine donatie en klik hier

De laatste updates in uw mail!

U hoeft niets te missen. leder weekend krijgt u de hoogtepunten van Maurice van afgelopen week in uw mail. Met opmerkelijke artikelen, meer achtergrond en toelichtingen.

Groot deel scholen voldoet niet aan Bouwbesluit 2012

Onthullend GGD-rapport over Maassluis, waar is de logica? - 9204
Samenvatting van het artikel

Het RIVM noemt het advies aan scholen om te voldoen aan het Bouwbesluit helder. Dit is hooguit in theorie het geval. Bovendien is het zeer waarschijnlijk dat de grote meerderheid van schoolgebouwen niet voldoet aan de meest recente normen en het vanuit dat perspectief dus volstrekt onduidelijk is hoe goed (of slecht) de ventilatie daadwerkelijk is.

Lees volledig artikel: Groot deel scholen voldoet niet aan Bouwbesluit 2012

Leestijd: 5 minuten

Op dit eerder geplaatste blog heeft een grote deskundige op het terrein van Bouwbesluiten en ventilatie gereageerd door een uitgebreide uitleg te schrijven. Die treft u hier aan.

Als u meer over dat onderwerp wilt weten, raad ik aan dat blog te lezen.

door Ingmar Lambregts (management consultant op het gebied van marketing en data)

Op 11 augustus kopte het Parool “RIVM: scholen kunnen veilig open als ventilatie op orde is”. Dat artikel ontleent deze kop aan één van de technische briefings aan Kamerleden door Jaap van Dissel, waar hij adviseerde “te voldoen aan het Bouwbesluit (daarin staat hoe vaak je lucht moet verversen)”. Het RIVM noemt het ‘’een helder advies’’.

Om meerdere redenen is dit hooguit theoretisch een helder advies. Bruikbaar is het zeker niet en op de kwaliteit van het advies valt ook fors af te dingen. Het is bovendien zeer waarschijnlijk dat de grote meerderheid van schoolgebouwen niet voldoet aan de meest recente normen en het vanuit dat perspectief dus volstrekt onduidelijk is hoe goed (of slecht) de ventilatie daadwerkelijk in ieder schoolgebouw is. Ik licht deze stellingname in dit blog verder toe.

Zonder externe hulp vrijwel onmogelijk om aan advies te voldoen

Allereerst is er het vraagstuk van de verantwoordelijkheid; wie ‘gaat er eigenlijk over’? Hoogstwaarschijnlijk het schoolbestuur of de schooldirectie. De kans dat die wat van het Bouwbesluit weten acht ik klein, zij hebben tenslotte heel andere zaken die hun aandacht en competenties behoeven. “Voldoen aan de ventilatienormen’’ uit het Bouwbesluit is ook geen advies dat eenvoudig is om op te volgen.

Zelfs als je bereid bent je in te lezen in wat dan die normen zijn, is het niet gemakkelijk. In het Bouwbesluit wordt namelijk weer verwezen naar een NEN-norm (1087 om precies te zijn). Op de site van het Nederlands Normalisatie Instituut (het NEN), het instituut in Nederland dat dergelijke normen beheert, wordt er over deze norm het volgende gezegd:

“NEN 1087 geeft de bepalingsmethode voor de nominale ventilatiecapaciteit van een ventilatiesysteem, de inrichting van een voorziening voor luchtverversing, de mate van waarschijnlijkheid van functioneren van het ventilatiesysteem. Ook bevat het de capaciteit van componenten voor spuiventilatie en zomernachtventilatie en de verdunningsfactor. Het Bouwbesluit 2012 stelt de eisen en verwijst voor de bepalingsmethoden naar NEN 1087”.

Ik vermoed dat menig welwillend schooldirecteur bij het lezen van deze tekst de moed in de schoenen zakt. Want wat staat hier nou eigenlijk en hoe vertaal ik dat naar mijn schoolgebouw? Kortom, zonder externe hulp zal hooguit een enkeling hier wijs uit worden.

Het Bouwbesluit

Een simpele Google actie leert mij dat het meest recent Bouwbesluit dateert van 2012, inmiddels dus acht jaar oud. Ook ik weet niets van het Bouwbesluit, maar heb mijzelf t.b.v. van dit blog kort ingelezen. Daarbij heb ik geleerd dat er dus verwezen wordt naar NEN 1087. Dit is de norm voor nieuwbouw, voor bestaande bouw is dit 8087.

Het ligt voor de hand om te veronderstellen dat bestaande gebouwen aan minder strenge eisen mogen voldoen, omdat je daar nou eenmaal met meer beperkingen te maken hebt. Deze normen dateren allebei uit 2001. Inmiddels is er een nieuw concept (2019), maar voor zover ik heb kunnen nagaan is dat nog steeds een concept. Anders gezegd, zelfs nieuwbouw scholen die de afgelopen 19 jaar zijn gebouwd, zijn qua ventilatienorm vandaag de dag bijna 20 jaar oud.

Ik heb niet de inhoudelijke kennis om te beoordelen of het voldoen aan deze norm adequaat is in de context van Corona bestrijding. Wat me wel voor de hand lijkt liggen is dat deze normen opgesteld zijn vanuit een ‘gezond leven, gezond voelen’ perspectief; zonder hoofdpijn naar huis na een dag school zeg maar. Dat er bij het opstellen van deze normeringen geen rekening is gehouden met het terugdringen van het risico op verspreiding van infectieziekten lijkt mij dan ook logisch. Daarmee is het dus maar zeer de vraag of het advies ‘’om te voldoen aan het Bouwbesluit’’ wel een juist advies is.

Het gros van de scholen voldoet waarschijnlijk niet aan het Bouwbesluit

Ook minister Slob wordt op 17 augustus in een artikel op NOS.nl (https://nos.nl/artikel/2344410-onderwijsminister-slob-over-middelbare-scholen-het-is-veilig.html) aangehaald met een verwijzing naar het Bouwbesluit:

Minister Slob zegt dat als scholen zich bij de ventilatie in schoolgebouwen houden aan de geldende eisen uit het Bouwbesluit, er geen reden is tot zorg. “Het overgrote deel van de scholen heeft de zaken gewoon op orde. De scholen krijgen hierbij vanuit de sectorraden en vanuit de GGD’en ondersteuning”, zegt Slob.

Hierboven hebben we al gezien dat het:

  1. lastig is om in te schatten als school of je aan het Bouwbesluit voldoet
  2. het onduidelijk is in welke mate het Bouwbesluit voorziet in ventilatienormen die uit hoofde van virusbestrijding voldoen

Wat mij persoonlijk echter grote zorgen baart is het gemak waarmee een minister dit soort uitspraken doet. Want als we veronderstellen dat alle schoolgebouwen vanaf 2001 voldoen aan het Bouwbesluit (en daarmee de ventilatie op orde zouden hebben én dat die ventilatie afdoende is in de context van virusbestrijding), om hoeveel schoolgebouwen gaat dat dan? En wat betekent dat voor oudere gebouwen?

Groot deel scholen voldoet niet aan Bouwbesluit 2012 - 8500

Publieke databronnen

Gelukkig is er in Nederland de afgelopen jaren veel werk gemaakt van het openbaar beschikbaar maken van publieke databronnen. Zo kun je bij de Dienst Uitvoering Onderwijs terecht voor alle schooladressen in Nederland en kun je in de BasisAdministratie Gebouwen (BAG) voor ieder object het bouwjaar vinden. Een simpele koppeling tussen deze bronnen geeft het volgende beeld van bouwjaren van alle scholen in Nederland:

Wat direct opvalt is dat 72% van de scholen in het basisonderwijs en 71% van de scholen in het voortgezet onderwijs gebouwd zijn voor 2001 en dus bij de bouw niet aan het huidige Bouwbesluit konden voldoen. Dat was er tenslotte nog niet. Er was toentertijd ongetwijfeld een voorgaande norm, maar met toenemende energieprestatienormen (en dus meer recirculatie van lucht om minder warmte te verliezen) ligt het ook hier voor de hand dat de ventilatienorm destijds minder streng was dan vandaag.

Bovendien is 30% van de schoolgebouwen gebouwd in de periode 1960-1980; niet een periode die bekend staat als een tijd waarin kwalitatief hoogwaardige gebouwen werden neergezet, nog los van de destijds geldende bouwnormen.

Natuurlijk houd ik in deze analyse geen rekening met het feit dat er ongetwijfeld gebouwen zijn gerenoveerd en ventilatiesystemen zijn vernieuwd of nieuw geïnstalleerd, dus wellicht zijn de cijfers wat gunstiger. Het punt is dat de minister met zijn uitspraak op zijn minst de suggestie wekt dat van “de overgrote meerderheid van de scholen die de zaken gewoon op orde heeft” deze gewoon aan het huidige Bouwbesluit voldoen. Dat lijkt op basis van deze analyse een zeer onwaarschijnlijk feit. Ik durf de bewering dat ‘’de overgrote meerderheid van de scholen de zaken (qua normering Bouwbesluit) niet op orde heeft’’ wel aan.

Hoe verder

Als bestuurlijk Nederland daadwerkelijk is overtuigd van de waarde van hoogwaardige ventilatie om verspreiding van het Corona virus te voorkomen, zal er fors geïnvesteerd moeten worden in het op niveau brengen van deze systemen in (school)gebouwen. Terugvallen op een Bouwbesluit dat nooit vanuit de context van virusbestrijding is opgesteld, lijkt in ieder geval volstrekt onvoldoende. Maurice de Hond heeft met zijn “Deltaplan Ventilatie” in ieder geval een aanzet hiertoe gegeven, beleidsmakers en marktpartijen zullen dit verder moeten uitwerken. Het up-to-date brengen van 5.695 schoolgebouwen ouder dan 2001 is een monsterklus, dat moge duidelijk zijn. Dat dit voor het verkoudheid/griep/COVID seizoen gerealiseerd zal zijn, is een complete illusie.

U heeft zojuist gelezen: Groot deel scholen voldoet niet aan Bouwbesluit 2012.

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Mocht u ons werk ook met een kleine donatie financieel willen ondersteunen klik dan hier.

 

Deel dit artikel: Twitter Facebook Linkedin WhatsApp
REACTIES
Reageer hier, maar met respect.

We verwelkomen respectvolle en relevante opmerkingen. Off-topic commentaren worden verwijderd. Als je illegale dingen doet, zullen we het verbieden.

 
De Hond = Trump2!? - 76750

De Hond = Trump2 !?

Opinie | 18 maart 2024

Blij dat mijn ouders niet meer leven - 75518
Mag Vijlbrief blijven zitten? - 74580