2. Politiek

Zelfs als deze formatie slaagt, is de kans groot dat er toch snel opnieuw verkiezingen komen. Pas wanneer we erkennen wat de kern van de instabiliteit in ons systeem is, kunnen we via een onconventionele aanpak een werkelijk stabiele regering vormen die breed gedragen wordt in de samenleving.

Opvattingen over meest gewenste regeringscombinatie is niet veranderd. Over de hele linie wordt minderheidscoalitie D66, CDA en VVD als "second-best" beschouwd.

Ook de resultaten van deze peiling laat zien hoe groot de verschillen zijn in coalitievoorkeuren tussen de kiezers van D66, CDA en VVD. Dat zal de reden zijn dat het geworstel rondom de formatie zich voortzet. Plus de grote voorkeur van Nederland voor Martin Bosma als kamervoorzitter.

Om de formatie aanzienlijk te versnellen is het verstandig om een AI-informateur aan te stellen. Dan kan het proces aanzienlijk versnellen (en die heeft geen compromitterende privéappjes verstuurd).

De Eurobarometer van het Europees Parlement is in Nederland structureel onrepresentatief: veel te veel linkse, hoger opgeleide en EU-positieve deelnemers, waardoor uitslagen te rooskleurig zijn. Ondanks meldingen aan Brussel worden fouten herhaald en blijven misleidende cijfers verschijnen, terwijl aanpassing uitblijft.

De uitsplitsing van de overgangen tussen de partij geeft een compleet beeld van de grote mate van volatiliteit in het electoraat. Verschuivingen die zich ook nog in heel korte tijd voordoen.

Aan de kiezers is gevraagd aan te geven wat de belangrijkste reden/redenen was/waren om op de partij van hun keuze te stemmen. Dit is een overzicht voor de 7 grootste partijen gebaseerd op antwoorden van bijna 6000 ondervraagden, die deze partijen hebben gestemd.

Het is onverantwoord dat een zo invloedrijke peiling als die van EenVandaag zo onnauwkeurig is en op zo weinig respondenten (op 28-10 slechts 1.151 respondenten) is gebaseerd. Met het gevaar dat de kiezer op een verkeerd been kan worden gezet, zoals op 29 oktober jl. is gebleken.

De cijfers van de nieuwste peiling over de wensen rondom de nieuwe coalitie laat zien hoe onontwarbaar de knoop is en zelfs als er vrij snel een regering zal worden gevormd zal die - weer - instabiel zijn, doordat een fors deel van het electoraat ontevreden zal zijn en zal blijven.

In de geest van de oorspronkelijke idealen van de oprichters van D66 kan Premier Jetten met een vernieuwende aanpak een stabiele regering vormen die wel steunt op een meerderheid in zowel de Eerste als de Tweede Kamer — mits de wens van de meerderheid van de bevolking een belangrijke rol speelt bij de besluitvorming in de kamer over de plannen van het kabinet van D66, CDA, VVD, JA21 en GroenLinks/PvdA. Lees hoe die aanpak er uit ziet.

Enkele cruciale momenten tijdens de campagne bleken bepalend voor de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen 2025. Per gebeurtenis een indicatie van het effect op de verkiezingsuitslag.

Zoals bij iedere verkiezingen wordt er een overzicht gemaakt van de verkiezingsuitslag in relatie tot een groot aantal variabelen. Van vorige stemgedrag en personalia, tot mediagedrag en hobby's.

Dit is de laatste peiling voor de verkiezingen plus een prognose van de einduitslag van TK2025.

De peiling na het SBS-debat laat zien dat 4 partijen de 29e oktober nog de grootste kunnen worden.

Het SBS-debat lijkt wederom de gamechanger te zijn van deze verkiezingen. Dit is het onderzoek naar de reactie van de kijkers, met een bijzondere rol voor de AI-analyse van de redenen waarom men iemand als winnaar beschouwde.

De olifant in de kamer wordt ook bij deze verkiezingscampagne noch door de politici, noch door de media benoemd. En dreigt daarom weer tot teleurstellingen te leiden. Ons systeem is achterhaald en het lijkt erop alsof niemand zich daar druk over maakt , laat staan een idee heeft hoe dat te veranderen.

In dit artikel een overzicht van de cruciale cijfers in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober 2025. De omvang van het potentiële electoraal per partij, en de invloed van de twee sterke krachten in relatie tot strategisch stemmen. De komende debatten kunnen nog een grote invloed hebben, zeker op het kwart van het electoraat dat overweegt strategisch te stemmen, in relatie tot hun voorkeur of afkeer van de dominante politici.

Door de kenmerken van de kiezers van het CDA nu te vergelijken met die bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Dan valt goed te zien hoe groot de metamorfose is van de CDA-kiezers.

In 2016 is vastgesteld dat twee kenmerken een sterke relatie hadden met de stemvoorkeuren. Dat is nu in een nog sterkere mate het geval. Die patronen zijn nu nog sterker geworden, met name bij het CDA.

Direct na het Radio1 Verkiezingsdebat is er een onderzoek uitgevoerd over het debat en de electorale voorkeuren bijna 3 weken voor de verkiezingen.

Na een relatief rustige politieke week zien we weinig verschuivingen, behoudens een nieuwe daling van de VVD.

De grootste partij per gemeente vanaf TK2003 tot en met 2025 in drie lengte-versies

Een sterke analyse van Prof. Mark Bovens over de nieuwe verzuiling in Nederland, waarom die genegeerd wordt en hoe gevaarlijk dat is.

De reactie van de kiezers op de rellen in Den Haag en het debat erover in de politiek wijst vooral op een nog sterkere polarisatie binnen het Nederlandse electoraat.

Dit zijn de resultaten van de peiling, die gehouden is direct na de Algemene Beschouwingen op 17 en 18 september 2025

Wie de Nederlandse politiek probeert te begrijpen, kan niet volstaan met één bril. Elke kiezer draagt zijn of haar eigen glazen, waardoor dezelfde partij links of rechts kan lijken te staan. Ons onderzoek laat zien dat deze subjectieve brillen het electorale landschap niet alleen kleurrijk en representatief maken, maar ook versnipperd en gepolariseerd en daarmee wordt het vormen van stabiele meerderheden steeds uitdagender. Een Analyse van gegevens verzameld door Peil.nl in de peiling van 6 september 2025.

Bij al de promotie voor het "midden-kabinet" CDA, GroenLinks-PvdA, D66, VVD om de grote problemen op te lossen waar Nederland voor staat, lijkt men gemakshalve te vergeten dat drie van de vier partijen tussen 2017 en 2023 in het kabinet zat en toen Timmermans eurocommissaris was.

Een nieuwe column van Max von Kreyfelt naar aanleiding van de peiling van de afgelopen weekend.

De verschuivingen van deze week zorgen voor een kopgroep van 3 partijen, die onderling nog maar 4 zetels verschillen. Maar als dan bekeken wordt wat dit gaat betekenen voor de coalities die - binnen de randvoorwaarden die door de politieke partijen nu worden gesteld - dan is duidelijk hoe lastig de formatie zal gaan worden.

Het artikel beschrijft de val van kabinet Schoof als onderdeel van een structureel probleem: het Nederlandse politieke systeem sluit niet meer aan bij de 21e eeuw. Polarisatie, versnippering en gebrek aan leiderschap maken stabiele coalities vrijwel onmogelijk. Verkiezingen lossen dit niet op; alleen grondige stelselherziening kan verandering brengen. Maar de kans dat die er goedschiks komt is vrijwel nihil